بیماری آبله در طیور
بیماری آبله در طیور:
آبله به عنوان یک بیماری ویروسی شناخته میشود که به آرامی در محیط صنعتی نگهداری پرندگان منتشر میشود. این بیماری میتواند رشد پرندگان را تحت الشعاع قرار داده و باعث کاهش تخم گذاری آن ها شود.
در موارد شدت یافته این بیماری نیز ممکن است با مشکلات دستگاه تنفسی و دیگر بیماری های عفونی همراه بوده و باعث مرگ پرندگان شود.
به طور معمول طیوری مانند بوقلمون و مرغ، حساسیت بالایی به این ویروس داشته و دچار آبله میشوند. این بیماری میتواند در هر سنی از طیور اتفاق بیفتد. از همین رو پرورش دهندگان باید به محض مشاهده علائم این بیماری، برای درمان آبله و پیشگیری از گسترش آن در طیور اقدام کنند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با انواع مرغ و خروس ها و آشنایی با انواع تخم نطفه دار با کارشناسان شرکت رویال طیور در تماس باشید .
علائم بیماری آبله در طیور:
دوره نهفته ۴ الی ۱۰ روز و سیر بیماری ۳ الی ۴ هفته است ولی در صورت وجود بیماری های دیگر این دوره ممکن است خیلی کم بوده و یا در شرایط فقر بهداشتی و عدم پیشگیری خیلی شدید باشد. تلفات معمولا کم ولی گاهی تا ۵۰ درصد نیز ممکن است برسد. بیماری باعث لاغری و کندی رشد و کم شدن تخم مرغ میگردد و به یکی از دو شکل زیر ممکن است ظاهر شود:
شکل جلدی؛
در این شکل بیماری جراحات زگیل مانندی در سر، در اطراف بینی، گوشه های چشم و دهان، تاج و ریش و به ندرت در روی ساق پا، اطراف مخرج و در نواحی
پردار مثل ران و سینه به وجود می آورد. در جوجه گوشتی در بعضی حالات جراحات فقط ممکن است در ساقه پاها دیده شود.
جراحات در ابتدا کوچک و سفید و بعد بزرگ و زرد رنگ میشوند. بع از دو هفته پرخون و اطراف آن آماس دار و در حدود یک هفته بعد پوسته هایی روی آن ها ظاهر میشود. این جراحات خیلی محکم در محل خود چسبیده و بعد از ۳ الی ۴ هفته که بافت زیرین آن ها التیام می یابد، می یافتند. اگر جراحات قبل این موقع کنده شوند، خونریزی در محل ایجاد میشود. بعد از افتادن زگیل ها معمولا جا آن ها برای مدتی باقی میماند.
شکل مخاطی:
در این شکل بیماری جراحات دیفتریک مانند در دهان و روی غشا موکوسی به رنگ سفید به وجود می آیند که باعث تورم دهان گردیده و به سرعت بزرگ شده و پرده نکروتیک پنیری زرد رنگ شبیه دیفتری را ایجاد مینماید. اگر این پرده ها کنده شوند زخم های ۷ونی در زیر آن ها دیده میشود. این جراحات ممکن است در داخل سینوس ها، مجرای بینی و گلو به وجود آمده و باعث بسته شده راه هوا و ناراحتی های تنفسی گردند.
پرنده مبتلا به شکل جلدی احتمال بهبودی اش بیشتر از شکل مخاطی میباشد که قسمت های تنفس را در بر گرفته است. با وجود این ممکن است دو شکل بیماری با هم دیده شوند. بیماری های انگلی و فقر بهداشتی و بیماری های دیگر اگر موجود باشند باعث افزایش شدت بیماری میشوند.
عامل بیماری آبله در طیور:
ویروس آبله ی ماکیان، بوقلمون، کبوتر و قناری تمامی از گروه ۴ جنس ویروس Avipox virus و خانواده Pox viridian، ویروس های آبله میباشند.
این ویروس ها از بزرگ ترین ویروس ها بوده و اندازه آن ۰/۲۵ میکرون میباشد. هیدروکسید سدیم و اتیل الکل در عرض ۱۰ دقیق میتواند ویروس را نابود سازد. پتاس محرق ۱.۱۰۰، سوبلیمه ۱.۱۰۰ و کریستال و یوله نیز میتوانند ویروس را از بین ببرند.
ویروس آبله طیور در جنین مرغ ۱۰ تا ۱۲ روزه و همچنین جنین بوقلمون و اردک رشد میکند. ویروس فقط از راه زخم ها و جراحات جلدی ویا مخاط چشم میتواند وارد بدن شود و در سلول های اپی تلیال پوست و غشا موکوسی دهان رشد میکند.
تشخیص بیماری آبله در طیور:
با درنظر گرفتن تاریخچه ی گله، وجود زگیل های آبله و مشاهده گنجیدگی های داخل سیتوپلاسمی که گاهی تمام سیتوپلاسم را اشغال کرده است یا ایجاد تجربی بیماری با مالش عصاره جراحات در ناحیه تاج و ریش و یا ریشه پرها و مشاهده جراحات بیماری بعد از ۵ تا ۷ روز و یا جدا کردن ویروس توسط تزریق به جنین جوجه و یا کشت سلولی صورت میپذیرد. از آزمایش ایمنی متقاطع و یا ژل دیفوزیون نیز میتوان استفاده کرد.
طرز انتقال و واگیری بیماری آبله در طیور:
در داخل مرغداری انتقال بیماری از راه هوا بوده و ویروس از راه زخم ها و ۷راش های جلدی و مخاط چشم وارد بدن میشود. که گاهی در این طریق شکل چشمی بیماری ایجاد میشود. در محوطه های باز انتقال توسط انواع پشه ها ( پشه های کولکس، آئدس، آنوفل، تئوبالد یا واستگومیا) که ناقل بوده انجام میشود.
ویروس ۴ الی ۵ هفته در بدن پشه زنده مانده و بعد از آلوده کردن مرغ یک مرحله ویرمی زودگذر در بدن او ایجاد کرده و تا ۹۰ روز ویروس در خون وجود دارد. ویرمی ( به انگلیسی Viremia) ا ویروس خونی در پزشکی وضعیتی است که در آن ویروس ها وارد جریان های خونی شده و در نتیجه به سایر قسمت های بدن دسترسی خواهند داشت.
بیماری در داخل مرغداری اغلب در جوجه های جوان حاد بوده ولی در محیط خارج کمتر حاد است و فقط طیوری که توسط پشه گزیده شده اند مبتلا میگردند.
طیور مبتلا پس از بهبودی تبدیل به حامل ویروس نمیگردند.
پیشگیری و کنترل بیماری آبله در طیور:
پیشگیری براساس واکسیناسیون میباشد. ماکیان باید قبل از احتمال وقوع بیماری واکسینه گردند. در مناطقی که بیماری بیشتر در فصول پاییز و زمستان است واکسیناسیون در بهار و تابستان و در مناطق گرمسیر که بیماری در هر زمان دیده میشود واکسیناسیون در مواقع لزوم انجام میشود.
در مناطقی که خطر بیماری برای طیور گوشتی وجود دارد میتوان آن ها را در یک روزگی واکسینه نمود.
مرغان تخم گذار را باید ۱ تا ۲ ماه قبل شروع تخم گذاری و تقریبا در سه ماهگی واکسینه نمود. مرغانی که برای سال دوم تخمگذاری نگهداری میشوند بهتر است یک بار دیگر واکسینه شوند.
دو نوع واکسن برای این بیماری وجود دارد. واکسن آبله کبوتر و واکسن آبله مرغی که ممکن است از کشت در جنین جوجه و یا در کشت فیبروبلاست جنین جوجه تهیه شوند.
این واکسن ها به دو طریق مصرف میشوند؛
تلقیح در ریشه ی پرها:
برای تلقیح در ریشه پر حدود ۱۵ پر از سطح خارجی ران کنده و واکسن را با برس کوچکی در محل میمالند. باید سعی شود که از محل ریشه پرها خون خارج نشود در غیر این صورت واکسن ممکن است همراه خون خارج گردد. در صورت خونریزی باید از محل دیگری برای واکسیناسیون استفاده شود.
تلقیح در نسوج بال:
برای تلقیح در نسوج بال، وسیله مخصوص نوک تیزی را در داخل واکسن فرو برده و در پوست ناحیه ای از بال که فاقد گوشت و رگ میباشد عروس میکنند. از این روش با استفاده از واکسن آبله مرغی در ایران جهت پیشگیری از بیماری استفاده میشود.
ایمنی حاصله از واکسیناسیون بعد از ۲ هفته ظاهر شده و بعد از ۴ هفته به حداکثر رسیده و برای یک سال و گاهی تمام عمر باقی میماند. واکسن آبله مرغی که از سویه زنده ویروسی که تخفیف یافته مصرف میشود. اگر واکسن دقیق و درست مصرف نشود باعث بیماری میگردد ولی اگر به درستی مصرف شود ایمنی طولانی ایجاد میکند.در حالی که واکسن کبوتری دارای بیماری زایی کمتری برای ماکان بوده و در جوجه ها در هر سن و در مرغان در دوره تخمگذاری، خاصیت ایمنی بخش کم تری دارد.
در کل به علت این که ایمنی حاصله در طیوری که قبل از ۶ هفتگی واکسینه شده اند کافی نیست و باید آن ها را قبل از رسیدن به سن تخم گذاری دوباره واکسینه نمود. طیور واکسینه شده بر ضد بیماری آبله را نباید در مجاورت طیور حساس دیگر قبل داد چون در این صورت خطر سرایت وجود دارد.
واکسن مخلوط سویه Roakin نیوکاسل و سویه خفیف آبله نیز ساخته شده که فقط در طیوری که قبلا
با واکسن ضد بیماری نیوکاسل واکسینه شده اند در ست ۵ ماهگی از راه تلقیح در نسوج بال و یا ریشه پرها قابل استفاده است. ایمنی حاصله از این واکسن برای یک دوره تخمگذاری کافیاست.
درمان بیماری آبله در طیور:
درمان اختصاصی برای بیماری وجود ندارد. واکسیناسیون جوجه های غیرآلوده برای متوقف کردن سیر پیشرفت در ابتدای واگیری، بهداشت کامل و برطرف کردن استرس های محیطی، ضدعفونی کردن جراحات با ترکیبات یده مثل تنطورید یا گلیسیرین یده و مصرف آنتی بیوتیک های وسیع الطیف برای پیشگیری از عفونت های ثانویه به کار میرود. انواع تخم نطفه دار مرغ را از شرکت رویال طیور تهیه کنید .