بیماری اسهال در مرغ ها و راه های درمان آن
اسهال در مرغ ها و درمان آن:
اسهال بودن جوجه ها و یا حتی در مرغ و خروسهای بالغ موردی است باید به آن توجه کامل شود. زیرا که این معضل نشان دهنده ی بیماری در این پرنده ها میباشد. به طور نرمال فضله جوجه ها سفت و قهوه ای بوده و قسمت بالای آن نیز به رنگ سفید است.
بخش سفید فضله نیز در اصل اوره دفع شده از طریق ادرار میباشد. البته بر اثر تغذیه ی نادرست و مصرف بعضی از مواد غذایی نیز رنگ فضله به رنگ سفید تغییر پیدا میکند. هنگامی که مرغان دچار اسهال میشوند نباید آن را نادیده گرفت، چرا که در اغلب موارد وچود بیماری بانی ایجاد اسهال در طیور میباشد.
دلایل بروز اسهال در مرغ ها:
بروز اسهال در طیور میتواند دلایلی داشته باشد، این دلایل عبارتند از؛
اسهال بر اثر تغذیه:
زمانی که پروتئین دریافتی جوجه ها بیش از اندازه باشد، همچنین زمانی که از مواد با قابلیت هضم پایین در تغذیه جوجه ها استفاده میشود مثل گندم یا برنج، جوجه دچار اسهال خواهد شد. برای تغذیه جوجه ها متناسب با سن آن ها باید از جیره غذایی استاندارد استفاده شود.
از دیگر موارد تغذیه که موجب بروز اسهال در جوجه میشود افزایش بیش از حد مواد معدنی مثل سدیم، پتاسبم، منیزیم و نمک های سولفات و کلراید میباشد. در تغذیه ی جوجه ها سطح مواد معدنی و ویتامین های دریافتی آن ها باید متناسب با نیاز روزانه آن ها باشد. در این باره میتوان با نظر دامپزشک متخصص یک جیره غذایی فرموله شده برای جوجه ها و طیور خود تهیه کرد.
البته در نتیجه تغییر ناگهانی جیره نیز ممکن است جوجه ها دچار اسهال شوند. شرکت رویال طیور تامین کننده انواع تخم نطفه دار با کیفیت و راندمان بالای جوجه کشی ، در ایران می باشد .
اسهال در اثر بیماری:
عامل بیماری میتواند ویروسی، باکتریایی، انگلی و قارچی باشد. بیماری های ویروسی درمان ندارند ولی سایرین ممکن است داشته باشند.
عفونت ویروسی؛
عفونت ویروسی ناشی از بیماری نیوکاسل، گامبورو، مارک، آدونوویروسی، رئو ویروس و... باعث آبکی شدن فضله طیور میشود. در عفونت های ویروسی اگر رنگ فضله پرنده سفید باشد، احتمال بیماری گامبورو در پرنده وجود دارد. اما اگر سبز باشد پرنده درگیر نیوکاسل یا آنفولانزا شده است.
برای درمان اسهال جوجه که به بیماری ویروسی دچار شده است، اقدامات زیر را انجام دهید:
ضدعفونی تجهیزات مرغداری داخل سالن از جمله آبخوری و دانخوری و استفاده از آب و دان تمیز.
استفاده از مولتی ویتامین، الکترولیت و مکمل ها.
کنترل شرایط محیط نگهداری و کاهش استرس.
. عفونت باکتریایی؛
شایع ترین بیماری های باکتریایی که باعث اسهال جوجه ها میشوند شامل بیماری کلی باسیلوز، سالمونلوز، ایپیروکتوز و... میباشند. رنگ اسهال جوجه در نتیجه عفونت باکتریایی سفید بوده و حالت کش دار و موکوسی دارد.
در صورتیکه اسهال مرغ و خروس در نتیجه عفونت باکتریایی باشد میتوان با برخی آنتی بیوتیک ها از جمله لیکنومایسین، کلسنین، نئومایسین و... پرنده را درمان کرد. البته علاوه بر این داروها توصیه میشود که دانخوری و آبخوری ها را ضدعفونی نموده و به طیور خود الکترولیت و مولتی ویتامین بدهید. همچنین برای بهبود عملکرد سیستم گوارشی طیور در زمان این نوع بیماری ها میتوان از پروبیوتیک ها نیز در جیره غذایی آن ها استفاده کرد.
. عفونت انگلی؛
در عفونت های انگلی روده های طیور زخمی میشوند به همین دلیل رنگ اسهال جوجه بیمار در این شرایط خونی یا قهوهای میباشد. البته برخی از بیماری های انگلی نیز باعث اسهال زرد رنگ در طیور میشوند. شایع ترین عفونت انگلی در طیور بیماری کوکسیدیوز میباشد. اسهال ناشی از این بیماری در بیشتر موارد خونی است. برای درمان و حتی پیشگیری از این بیماری میتوان به غذای جوجه ها دا وی ضد کوکسیدیوز اضافه کرد. برای درمان سایر بیماری های انگلی نیز داروی ضدانگل مثل لوامیزول و غیره استفاده میکنند.
. عفونت قارچی؛
اگر بیماری طیور ناشی از عفونت قارچی باشد همچون بیماری اسپرژیلوزیز و کاندیدیازیز و.. میتوان با اسیدی کردن آب و داروهایی مثل سولفات مس و مولتی الکترولیت، اسهال طیور را درمان کرد
موارد دیگری هم مثل استفاده بیش از اندازه از آنتی بیوتیک ها، وجود مایکوتوکسین ها ( نوعی کپک و قارچ که در خوراک دام و طیور رشد میکنند) و مسمومیت های غذایی نیز باعث اسهال در طیور میشود. در این موارد ابتدا باید عاملی که باعث آلودگی یا اسهال پرنده شده است را حذف کنید. مثلا دان ذرت وقتی که برای مدت طولانی در انبار ذخیره میشود، مایکوتوکسین ها بر روی آن رشد میکنند. بنابراین در زمان تهیه دان مرغ باید به کیفیت آن بسیار اهمیت داده شود.
برای درمان این نوع اسهال در جوجه هد میتوان از زغال فعال و زئولیت استفاده کرد. این مواد باعث جذب بهتر مواد غذایی در روده ای حیوان شده و ابتلا به بیماری های اسهال را در پرنده کاهش میدهند.
اسهال در اثر عدم مدیریت سالن:
اسهال در گله های پرورش طیور میتواند در نتیجه نوعی خطا و یا غفلت مدیریتی گله باشد. ازدحام جمعیت پرنده، تهویه ناکافی، مساحت، دسترسی به فضای باز، دما و رطوبت مناسب و عوامل استرس زا منجر به بروز اسهال در طیور میشوند.
در صورت عدم رعایت تراکم پرنده در واحد سطح استرس ها و عوامل بیماری زیادی ب پرنده منتقل شده و گله درگیر اسهال خواهد شد. همچنین تهویه مناسب مزرعه علاوه بر خروج گازهای مضر، گرد و غبار و تامین اکسیژن کافی موجب کاهش استرس و دمای مازاد بدن پرنده شده و از اسهال جلوگیری میکند. دما و رطوبت بالای سالن پرورشی باعث افزایش دمای بدن پرنده و استرس حرارتی میشود و پرنده دچار اسهال میگردد. در زمان بروز اسهال با مدیریت مناسب میتوان به سرعت دلیل یا دلایل موثر آن را پیدا کرد و مجددا سلامت روده پرنده را بازگرداند.
علائم اسهال در مرغ:
علائم اسهال مرغ را میتوان به علائم فیزیکی و رفتاری طبقه بندی کرد که در اینجا به آن ها اشاره کنیم.
_ علائم فیزیکی؛
. مدفوع شل، آبکی یا موکوس مانند
. مدفوع بدبو
. لکه های بر روی پرهای اطراف مقعد پرنده
. پرهای کثیف و مرطوب اطراف مقعد
. مقعد قرمز و متورم
. کم آبی بدن
. کاهش وزن
. بی حالی
_ علائم رفتاری؛
. کاهش اشتها و خوراک مصرفی
. افزایش تعداد دفعات مدفوع
. آلودگی پر و بال به مدفوع
. ناتوانی در ایستادن
. تشنگی و کاهش وزن
. بال و دم افتاده
. ژولیدگی و ضعف عمومی
. کاهش تولید تخم مرغ
درمان اسهال در مرغ و جوجه ها:
برای درمان اسهال ابتدا باید علت آن را شناسایی کنیم و بعد اقدام به درمان آن بکنیم.
_ مراقبت از جیره غذایی مرغ:
اسهال مرغ ناشی از کنترل ضعیف گله، نیاز به تغییر نحوه مدیریت گله دارد. راه های ساده برای رژیم غذایی گله شما مانند؛
کاهش محتوای سدیم، افزایش فسفر، کاهش پروتئین جیره، افزایش یا کاهش مکمل کلسیم.
غذاهایی مانند سبزیجات را کاهش داده یا حذف کنید تا زمانی که اسهال فروکش کند ( معمولا در عرض ۲۴ تا ۳۶ ساعت).
خوراک پلت خود را بررسی کنید و در صورت وجود هرگونه نشانه ای از کپک یا آلودگی، همه ی آن را تعویض کنید. بستر مرطوب را با بستری تازه و خشک جایگزین کنید تا نگرانی در مورد مایکوتوکسین ها برطرف شود. همچنین منطقه ی گله ی خود را از نظر وجود لاشه حیوانات و گیاهان سمی یا اشیا فلزی نوک تیز که ممکن است مرغ های کنجکاو بلعیده باشند، بررسی کنید.
_ جلوگیری از استرس گرمایی:
اگر اسهال ناشی از،استرس گرمایی باشد، تجهیز فضای بیشتر و استفاده از تهویه مناسب برای محل نگهداری مرغ های شما ممکن است این مشکل را نسبتا سریع حل کند.
_ انگل زدایی:
احتمال زیادی وجود دارد که مرغ شما به دلیل انگل یا کرم روده دچار اسهال شده باشد. اگر کل گله خود را با کرم زدایی درمان کنید، مفید خواهد بود. میتوانید داروی انگل زدایی مناسب را از دامپزشک یا فروشگاه لوازم کشاورزی تهیه کنید و طبق دستورالعمل به آن ها بدهید.
انگل هایی مانند کوکسیدیوز معمولا فقط جوجه های جو زیر ده هفته را تحت تاثیر قرار میدهد. جوجه های مبتلا به کوکسیدیوز باید به سرعت توسط داروهایی نظیر کوکسیدیوزاستات، پروبیوتیک ها و الکترولیت ها درمان شوند، وگرنه ممکن است کشنده باشد.
_ درمان با آنتی بیوتیک ها:
اگر مشکوک هستید که اسهال مرغ شما به دلیل ویروس یا انگل است، درمان های فوق ضرری ندارند. با این حال ممکن است برای کمک به سیستم گوارشی مرغ شما برای بازگشت به مسیر درست، موارد بیشتری مورد نیاز باشد. اگر عفونت باکتریایی یا ویروسی است برای درمان با دامپزشک خود مشورت کنید.
عفونت های باکتریایی را میتوان با آنتی بیوتیک های مناسب درمان کرد. آنتی بیوتیک های اضافی نیز ممکن است باعث اسهال شود. بنابراین به پرنده خود پروبیوتیک بدهید.
آنتی بیوتیک ها عفونت های ویروسی را درمان نمیکنند. اگر مرغ شما مشکوک به ویروس است، مراقبت های تسکین دهنده ارائه دهید. در عفونت های باکتریایی یا ویروسی مرغ های آلوده خود را از بقیه ی گله جدا کنید تا احتمال انتقال به حداقل برسد.
_ مراقبت از جوجه مبتلا به اسهال:
تا زمانی که علت اسهال مرغ را مشخص نکرده اید. اطمینان حاصل کنید که تمام مرغ های مبتلا به اسهال به غذای مناسب، آب تمیز، تهویه مناسب و بستر خشک دسترسی دارند. با این حال هنگامی که متوجه شدید علت اسهال ویروسی است، پرنده های آلوده خود را از بقیه گله جدا کنید. از آنجایی که برخی از بیماری های مرغ میتوانند انسان ها را تحت تاثیر قرا دهند، حفاظت بیشتر در هنگام کار با مرغ های بیمار ضروری است. ایمن ترین کار این است که مرغ های خود را در قرنطینه نگه دارید.
پس از دست زون به مرغ های خود، محفظه یا قفس، تخم مرغ ها، فورا دست های خود را بشویید، لباس های خود را عوض کنید و کفش های کثیف خود را تعویض کنید.
همانطور که قبلا گفته شد، اگر مرغی با دلیل عفونت انگلی تحت درمان است، از خوردن تخم مرغ او تا سپری شدن روزهای مشخص شده خودداری کنید. چه مرغ شما اسهال داشته باشد یا نه، بسیاری از این اقدامات حفاظتی باید رعایت شود. این به این دلیل است که حتی مرغ های سالم نیز میتوانند افراد را بیمار کنند. این اقدامات به شما و خانواده تان در برابر بیماری مرغ هایتان کمک میکند. جهت مشاهده انواع تخم نطفه دار مرغ و استعلام قیمت بروز تخم نطفه دار مرغ گوشتی با کارشناسان در ارتباط باشید و یا به صفحات لینک شده مراجعه کنید .