بیماری کله بادی ویروسی در طیور
اولین گزارش این بیماری در سال ۱۹۸۴ توسط مورلی و تامسون از آفریقای جنوبی در جوجه های گوشتی داده شد. چندی بعد بیماری یا سندروم مجددا از اروپای غربی و آفریقای شمالی و خاورمیانه در جوجه های گوشتی و مادرهای گوشتی و طیور تخمگذار تجاری مطرح گردید. مطالعات اخیر نشان داد که عامل یا سندروم SHS طیور و رینوتراکئیت عفونی بوقلمون یا TRT یک پنوموویروس میباشد. این سندروم موجب بروز علائم تنفسی و جراحاتی در روی زبان و حلق و سوراخ های دهان و بینی و لکه های خونریزی در سقف دهان گردیده و کاهش تخم مرغ به مقدار ۵ تا ۳۰ درصد و تلفاتی در حدود ۵ تا ۱۰ درصد را به وجود می آورد. مرغان تخم گذار مخصوصا مرغان مادر گوشتی به دفعات به دفعات متعدد بع این سندروم مبتلا میشوند و کاهش تولید تخم مرغ و افزایش تلفات در آن ها دیده میشود، مخصوصا در مواقعی که این سندروم همراه با آلودگی های ثانوی میکروبی و ویروسی مانند عوامل اخیر شیاکلی، پاستورلا مولتوسبدا، کریزای عفونی و ویروس برونشیت عفونی میباشد وجود و حضور عوامل فوق الذکر بر شدت بیماری می افزاید. تولید کننده انواع تخم نطفه دار در ایران شما را به مطالعه کامل این مقاله دست نویس کارشناسان خود شرکت رویال طیور دعوت می نماید .
علائم بیماری به تدریج و ترتیب در طیور مادر گوشتی و طیور تخم گذار به این شرح است؛
_ خواب آلودگی و بی حرکتی جوجه ها
_ بی اشتهایی مطلق و بروز علائم تنفسی
_ تورم شدید پلک ها و اشک آلود بودن چشم ها
_ چشم های چینی شکل
_ جراحات در روی زبان و حلق و سوراخ های بینی و دهان و خونریزی در سقف دهان
_ نقصان تخم مرغ به مقدار ۵ تا ۳۰ درصد و کوچک شدن اندازه تخم مرغ ها
_ کم شدن درجه جوجه درآوری
_ در مواقعی که بیماری پیشرفته باشد ضایعات و اختلالات عصبی مانند بیماری نیوکاسل در گله دیده میشود.
_ سرانجام مرگ و میر به میزان ۵ تا ۱۰ درصد مشاهده میشود.
_ تشخیص این بیماری معمولا بر مبنای علائم درمانگاهی، نوع طیور و پیشرفت بیماری و ضایعات و complication که به وجود می آورد مشخص میشود.
_ تشخیص سرلوژیکی؛ با استفاده از روش های الیز ایمونولوژی فلورسانس آنتی بادی بیماری تشخیص داده میشود. باید یادآور شدیم که الیزا روشی سریع یا کاربردی بالا در این بیماری استفاده میشود در حال حاضر مرکز تحقیقات ploufargan و رون مریو در فرانسه یکی از مراکز رفرنس برای تشخیص این بیماری میباشند.
_ تشخیص تفریقی سندروم؛ ممکن است این سندروم با بیماری های نیوکاسل، برونشیت عفونی طیور، کریزای عفونی، لارگو تراکئید عفونی یا پاستورلوز طیور اشتباه شود. در بیماری نیوکاسل علائم و ضایعات شدید عصبی دیده میشود. در بیماری برونشیت عفونی نازیسم و تخم مرغ لمبه وجود دارد. در بیماری کریزای عفونی ترشحات بینی خیلی زیاد و طیور مبتلا دارای حرکت میباشند ولی در SHS حرکت وجود ندارد.در بیماری لارگو تراکئید عفونی جراحات بیشتر در داخل تراشه یا نای و حلق دیده میشود.
در سال ۱۹۸۴ عامل رینو تراکئیت عفونی بوقلمون TRT با روش سرولوژیکی از مرغان تخم گذار جدا گردیده در سال ۱۹۸۷ PICAULT از کشور فرانسه موفق شد عامل سر باد کرده ویروس طیور از طیور و بوقلمون هایی که دارای علائم مشخص بیماری بودند جدا کند. چندی بعد در مرکز تحقیقات طیور دخالت مستقیم عامل TRT د ایجاد سندروم SHS توسط میکروسکوپ الکترونیک به ثروت رسید و معلوم گردید ویروس TRT در سلول های اولیه ی جنین در جوجه و بوقلمون به راحتی رشد میکنند با همکاری های علمی و فنی و تحقیقاتی که بین مرکز تحقیقات PLOUFARGAN و موسسه رون مریود لئون فرانسه انجام شد ویروس TRT را در روی سلول های اولیه تراشه یا نای جنین جوخه و بوقلمون رشد و توسعه دادند و با این کار تحقیقات توانسته واکسن های زنده و کشته SHS را در روی سلول های فوق الذکر و سلول های کلیه میمون سبز آفریقایی تهیه و تولید نمایند. در حال حاضر دامنه گسترش بیماری توسعه یافته و از اکثر کشورهای دنیا مثل فرانسه، بلژیک، ایتالیا، هلند، اسپانیا، لیبی و... بیماری گزارش شده است.
رعایت اصول بهداشتی و قرنطینه از اساسی ترین عوامل پیشگیری و کنترل بیماری محسوب میشود. در صورتی که با بررسی های سرولوژیکی متوجه شدید گله مادری آلوده است باید قبل از این که عوامل میکروبی و ویروسی دیگر فرصت پیدا کنند و مشکلات و معضلات به وجود آورند و آن فرم complication ایجاد شود لازم است همانطور که قبلا نیز متذکر شدیم از آنتی بیوتیک ها وسیع الطیف استفاده شود. در حال حاضر دو نوع واکسن زنده و کشته روغنی به ترتیب با ویروس ها TRT و SHS برای طیور تهیه شده است واکسن زنده ای که به ویروس TRT تهیه گردیده است در پولت های مادر گوشتی و تخمگذار و پولت های تخمگذار تجارتی در سن ۱۰ هفتگی به عنوان واکسن اولیه یا Primovaccination به صورت اسپری یا آب آشامیدنی مصرف میکنند و در صورت لزوم میتوان از همین واکسن به عنوان راپل در دومین واکسیناسیون نیز در سن ۱۴ تا ۱۶ هفتگی در آب آشامیدنی استفاده نمود. باید توجه داشت که واکسن TRT رل در جوجه های گوشتی به خاطر انتر فرانسی که با ویروس ب برونشیت عفونی مخصوصا واکسن برونشیت عفونی که با واریانت ها تهیه شده باشد ایجاد میکنند نباید تو اما مصرف گردد. واکسن کشته روغنی SHS که با ویروس SHS تهیه گردیده است بیشتر در سن ۲۰ تا ۲۲ هفتگی یعنی دو هفته پیش از شروع تخمگذاری در پولت های تخمگذار و مادر های گوشتی مصرف میگردد. در حال حاضر چهار نوع واکسن کشته روغنی تهیه و توزیع میگردد که عبارتند از منووالان، بی والان، تری والان، و واکسن چهار تایی.
به نظر میرسد میرسد شکل کامل و نهایی سندروم سر باد کرده ویروسی طیور مخصوصا در مواقعی که بیماری با عوامل ثانویه میکروبی مانند اشیرشیاکلی، کریزای عفونی، پاستورلاها، مایکوپلاسماها و عوامل ویروسی مهم دستگاه تنفس مخصوصا برونشیت عفونی همراه باشد یک نوع complication در این بیماری به وجود می آید که باید از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف به مدت چهار تا پنج روز در آب آشامیدنی استفاده نمود و تظاهرات و ضایعات سندروم SHS به حداقل ممکن تقلیل داد. یادآور میشود ۶ تا ۸ هفته بعد از قطع آنتی بیوتیک ها مجددا بیماری عود نموده و ظاهر میشود و همین جهت است که باید در مصرف آنتی بیوتیک ها نهایت دقت و هوشیاری و احتیاط را مبذول داشت.
_ ترکیبات؛
این واکسن حاوی ویروس تخفیف حدت یافته رینوتراکئیت ماکیان، سویه ۱۰۶۲، تحت تیپ B، با منشاء ماکیان و به میزان حداقل ۱۰۲.۴ TCID50 میباشد.
ویژگی فنی؛
با منشاء ماکیان تحت تیپ B تکثیر وسیع، سریع و ماندگار در دستگاه فوقانی تنفس تحرریک ایمنی سلولی و همورال ( مخاطی) ایمنی متقاطع با تحت تیپ A همولوژی بالا با تحت تیپ های اصلی قابل اجرا توسط روش های مختلف واکسیناسیون، شامل روش قطره بینی_ چشمی، اسپری با قطرات درشت و آب آشامیدنی.
_ موارد مصرف؛
جهت پیشگیری از بیماری سندروم کله بادی SHS در گله های گوشتی، تخم گذار و مادر و رینوتراکئیت بوقلمون در گله های بوقلمون.
_ مقدار مصرف؛
در یک دز هر پرنده ( گوشتی، تخمگذار، مادر).
هرگونه برنامه واکسیناسیون طبق نظر دامپزشک منطقه و براساس شرایط گله و منطقه طراحی گردد.
در مناطقی که بیماری کله بادی بونی میباشد، میتوان واکسن را در یک روزگی استفاده نمود.
از تجویز واکسن کمتر از دزاژ توصیه شده جداً خودداری شود و هر پرنده باید یک دز واکسن را حتما دریافت نماید.
_ترکیبات:
هر دز از این واکسن حاوی ویروس غیرفعال ( کشته) رینوتراکئیت سویه ۱۰۶۲ تحت تیپ B، با منشا ماکیان و به میزان حداقل ۱۰۶ TCID50 به همراه ادجوانت روغنی میباشد.
_ موارد مصرف؛
جهت پیشگیری از سندروم کله بادی در گله های تخمگذار و مادر.
جهت پیشگیری از رینوتراکئیت در بوقلمون.
_ مقدار مصرف؛
۰.۵ میلی لیتر ( یک دز) برای هر پرنده.
واکسیناسیون در طیور بالغ و بوقلمون میبایست قبل از شروع تخمگذاری انجام گیرد.
هرگونه برنامه واکسیناسیون طبق نظر دامپزشک منطقه و براساس شرایط گله و منطقه طراحی گردد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع بیماری های طیور به بخش مقالات وبسایت شرکت رویال طیور مراجعه نموده و برای خرید تخم نطفه دار قرقاول و خرید تخم نطفه دار مرغ گوشتی و خرید تخم نطفه دار طوطی سانان و خرید تخم نطفه دار طوطی کاسکو با کارشناسان شرکت در ارتباط باشید .