همانطور که میدانید، در حی حال خوراک طیور در سه نوع مش، کرامبل و پلت عرضه میشود.
_ دان مش یا آردی:
خوراک مش یا آردی از خرد کردن دانه ها و مخلوط آن با مکمل ها ساخته میشود. خوراک مش (Mash) به گونه ای طراحی شده است که یک خوراک کامل یا سطوح مناسب پروتئین، ویتامین و مواد معدنی باشد. این خوراک به دلیل خرد بودن و سایز کوچک بیشتر بیشتر برای جوجه ها مناسب است. بعضی مرغ داران به آن آب اضافه میکنند، چرا که بافت فربی شکل آن مورد علاقه ی گله میباشد. اما این که این خوراک را برای جوخه های بالغ استفاده کنید، غیر معمول است.
دان مش معایبی نیز دارد. خوراک مش به دلیل بافت آردی آن، کار را برای کارگران مرغداری سخت تر میکند. چرا که روی زمین پخش شده، تمیز کردن محیط را سخت تر و احتمال ایجاد آفات و موش را بالا میبرد. همچنین به دلیل رطوبت و چسبندگی مواد، ممکن است باعث مسدود شدن دانخوری ها شود. مورد دیگر خوراک مش اگر یکدست پودر نشده باشد، گله یکدست رشد نخواهد کرد. همچنین همه مواد مغذی ممکن است به جوجه نرسد که احتمال بیماری را هم بیشتر میکند.
_ پلت:
پلت ترکیبی از ذرت، سویا، مواد مغذی و... میباشد. که در تغذیه خوراک کاربرد دارد. پلت یا همان پلت کردن در واقع به فرآیند فشرده سازی مواد از طریق قالب برای تشکیل یک شکل استوانه ای با طولی که معمولا ۲ تا ۴ برابر قطر آن است، اشاره میکنیم.
پلت کردن فرآیند تبدیل خوراک پوره آسیاب شده ریز به پلت های ترم و متراکم یا کپسول است. برای سال های متمادی، پلت سازی به عنوان یک هنر در نظر گرفته میشد، چرا که فرآیند با اندازه گیری دقیق انجام نمیشد و نتایج نامشخص بود، در نتیجه ساخت محصول با کیفیت بسیار سخت بود. امروزه علم فناوری خوراک دام به نقطه ای رسیده است که با دانستن ویژگی های خوراک ( رطوبت، محتوا، الیاف و...) و استفاده از ماشین آلات با اندازه گیری دقیق انجام میشود، نه حدس و گمان. امروزه هیچ بهانه ای برای اپراتورهای سازنده پلت وجود ندارد. اپراتورها نقش مهمی در تولید خوراک دام دارند. کوچکترین خطا در کار اپراتورها بر سودآوری کارخانه تاثیر زیادی میگذارد. دان پلت داری مزایای مختلفی است که از جمله آن؛
. یکنواخت بودن شکل دان: دانه های دان آماده یا پلت به صورت فشرده و یکنواخت هستند عملا بدین طریق
توانایی حق انتخاب دان خوشمزه از طیور سلب میشود زیرا طیور هنگام استفاده از دان آردی دانه های درشت و خوشمزه را انتخاب کرده و میخورند و سایر مواد که تامین کننده املاح ضروری بدن مرغ است بدون استفاده باقی میماند.
برای جلوگیری از این منظور اغلب در فارم ها از دان آماده استفاده میشود که طیور و پرندگان تماما با مصرف جیره غذایی تعیین شده املاح و ویتامین های مورد نیاز را به درستی دریافت میکنند.
. صرفه جویی در مصرف دان:
دان آردی از یکنواختی در ذرات خود برخوردار نیست و طیور اغلب دان بزرگ تر را برای مصارف خود استفاده میکنند و از آنجایی که به تنهایی دانه های بزرگ انرژی لازم بدن طیور را تامین نمیکنند هم میزان مصرف دان بالا رفته که هزینه هنگفتی را برای پرورش دهنده به همراه خواهد داشت و هم سایر املاح آردی بدون استفاده باقی میمانند که در واقع جزو در هزینه کرد های پرورش دهنده محسوب میشود.
هنگام تولید آن از حرارت و فشار بالایی استفاده میشود که همین امر سبب شده عوامل بیماری زای موجود در جیره از بین روند. برخی از این باکتری ها با نفوذ به بدن طیور زمینه مرگ و افزایش تلفات را در گله به همراه دارند. اما برخی دیگر با نفوذ به بافت های پروتئینی موجود در بدن طیور امکان زنده ماندن را پیدا کرده و با مصارف آن توسط انسان میتوانند منجر به ایجاد بیماری در افراد مختلف شوند. بنابراین بخ این خوراک حرارت داده شده و دانه های آن پرس میشوند بدین طریق مواد غیر نشاسته ای موجود در جیره کاهش یافته و یا امکان رشد میکروب های مضر روده طیور نیز به همان نسبت کم میشود.
. برخورداری از قابلیت هضم و جذب بالا:
تفاوت بارز دان آماده با دان پلت در این است که از قابلیت جذب بالایی به علت یکنواخت بودن دان و فشرده سازی آن وجود دارد که همین امر سرعت جذب مواد مغذی را در بدن طیور افزایش میدهد و در نهایت پرورش دهنده راندمان مطلوبی را در هر دوره دریافت خواهد کرد و علاوه بر این موضوع کیفیت و طعم گوشت طیور نیز بهتر و بالاتر خواهد رفت.
. ماندگاری بالا:
دان مش اگر در معرض هوا قرار گیرد به زودی اکسید خواهد شد اما دان پلت از مواد ریز و پودر مانند زیادی برخوردار نیست و امکان اکسید شدن آن هنگام قرار گرفتن در مجاورت هوا اندک است. بنابراین اگر به دنبال یک دان با ماندگاری بالا هستید توصیه میشود از دان آماده برای تغذیه طیور خود استفاده کنید.
_ کرامبل:
کرامبل ها ابتدا درست همانند پلت فرموله میشوند. دقیقا به همین صورت ابتدا مواد مخلوط و سپس گرم و به شکل پلت در می آیند. کرامبل تنها یک مرحله اضافه تر مبنی بر خرد کردن پلت ها دارد. پلت ها با دستگاه کرامبل ( کرامبلر) به ذرات کوچک تر خرد میشوند تا قوام آن ها نرم تر و سایز آن ها کوچک تر شود.
* طرز تولید پلت و کرامبل:
در عین حال که مواد تشکیل دهنده خوراک کرامبل و پلت یکی است، اما روش ساخت آن ها متفاوت است:
پلت از مواد خوراکی له شده، ساخته میشوند که تحت فشار و حرارت سخت فشرده میشوند این کار توسط دستگاه پلت ساز انجام میشود. اما کرامبل بیشتر در تولید خود دارد که آن بعد از رسیدن به مرحله پلت، آن را نرم تر و ریز تر میکنند که حاصل این فرآیند کرامبل میباشد.
* مقایسه پلت و کرامبل:
کرامبل و پلت اساسا یک چیز هستند، که در اشکال مختلف ارائه میشوند. در هر دو حالت خوراک مرغ معمولا خطوطی از غلات، ویتامین ها و مواد معدنی است. در واقع هر دو نوع، سطح یکسانی تز مواد مغذی را برای جوخه های شما فراهم میکند. اما تفاوت های کلیدی بین دو خوراک کرامبل و مش میتوان بیان کرد، عبارتند از:
. بافت:
کرامبل به دلیل داشتن بافت ریز و سست به دلیل قوام نرم آن معمولا خوردن آن آسان است. اما پلت فرم فشرده دارد که فرم خود را به خوبی حفظ میکند و نگهداری و سرویس دهی آسان تر است.
. روش ساخت:
همانطور که در ادامه بررسی خواهیم کرد، روش ساخت و پردازش آن ها متفاوت است.
. سهولت کارایی:
هر دو خوراک پلت و کرامبل گزینه های پرطرفداری هستند. پلت یک خوراک پرمصرف و قابل دسترس هستند که مصرف و خرید آن برای پرورش دهندگان آسان است. دان پلت رساندن تمام مواد لازم برای جوجه یا مرغ را در هر بار برداشت دان، را تضمین میکنند. همچنین پرورش یکسان و یکدست را در مرغ داری ها ایجاد میکنند، چرا که همه پلت ها یکسان و هم اندازه هستند. در نهایت دارای پرتی و هدر رفت حداقلی هستند. از طرفی کرامبل نیز تغذیه سریع به خصوص برای طیور جوان تر هستند.
* مقایسه مش و پلت:
این دو خوراک در فم ارائه به دام و طیور متفاوت هستند. در شرایط یکسان و استفاده از مواد یکسان، رسیدن کل مواد لازم برای بدن پرنده و یا حیوان در این دو حالت میتواند باشد. طبق بررسی های مختلف صورت گرفته و رفرنس های مختلف شاهد این موضوع هستیم که تمایل خریداران به خوراک پلت و پس از آن کرامبل بیشتر است. در سال های اخیر همچنان تمایل به خرید خوراک پلت افزایش چشمگیر تری داشته است. با توجه به مطالب بیان شده نیز کاملا منطقی است. چرا که این خوراک هم هزینه های غذای دام و طیور را کاهش میدهد، هم شما گله یکدست تر، سالم تر با ضریب تبدیل و بازدهی خوراک بهتر خواهید داشت. بهترین روش برای افزایش باروری تخم نطفه دار در طیور به خصوص تخم نطفه دار مرغ اضافه کردن دان آردی و مش کرامبل شده به دان مصرفی طیور می باشد . جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد تخم نطفه دار شترمرغ و تخم نطفه دار اردک با ما در ارتباط باشید .