* تلقیح مصنوعی در طیور:
تلقیح مصنوعی در طیور به روشی اشاره دارد که در آن از اسپرم حیوانات نر برای تلقیح پرندگان ماده استفاده میشود. این روش به مرورش دهندگان دام و طیور کمک میکند تا عملکرد تولید مثلی و ژنتیکی را بهبود بخشند. این فرآیند میتواند منجر به پیشرفت ژنتیکی و افزایش بازدهی تولید مثل در پرندگان شود. در صورت عدم وجود بیماری و مدیریت مناسب، بازده تلقیح مصنوعی معادل تلقیح طبیعی خواهد بود. اما در مواقعی که بیماری های خاصی وجود دارد تلقیح مصنوعی میتواند به عنوان ابزاری برای کنترل این بیماری ها مورد استفاده قرار گیرد.
در این روش پرندگان نر و ماده از هم جدا شده و اسپرم از پرندگان نر جمع آوری و به درون واژن پرندگان ماده تزریق میشود. هزینه های این روش میتواند با رقیق کردن اسپرم کاهش یابد، به این صورت که تعداد کم تری اسپرم برای تلقیح بیشتری از پرندگان استفاده شود.
استفاده از تلقیح مصنوعی بیشتر در طیوری مانند بوقلمون مرغ و پرندگانی که در خطر انقراض هستند یا در برنامه های اصلاح نژادی اند، مورد استفاده قرار
میگیرد. این روش مزایای زیادی دارد که باعث گسترش آن در صنعت طیور شده است، از جمله ایجاد بانک ژنوم برای نژاد هدی بومی و گونه های در خطر انقراض، نگهداری طولانی مدت اسپرم و حمل نقل آسان آن عدم نیاز به نگهداری پرنده نر در واحد های پرورش طیور و کاهش انتقال بیماری ها.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد تلقیح مصنوعی طیور برای به دست آوردن انواع تخم نطفه دار با کیفیت و مشاهده عکس انواع مرغ و خروس های زینتی با کارشناسان شرکت رویال طیور در تماس باشید .
در ذخیره و نگهداری اسپرم، استفاده از اسپرم های تازه بهترین باروری را دارد. در روش نگهداری اسپرم به صورت مایع اسپرم های جمع آوری شده با استفاده از رقیق کننده مناسب رقیق شده و مورد استفاده قرار میگیرند. اما با افزایش زمان ذخیره سازی، تحرک و باروری اسپرم کاهش می یابد. این امر به دلیل این که متابولیسم غالب در زمان ذخیره سازی به صورت مایع، هوازی است و نیاز به اکسیژن و تهویه کافی دارد، بنابراین تحرک اسپرم به غلظت اکسیژن و برخی یون ها مانند کلسیم وابسته است. تغییرات شدید دمایی در فرآیند انجماد میتواند باعث شوک سرمایی شور که منجر به آسیب های زیادی میشود.
فاکتورهای غشایی مانند سیالیت، نفوذپذیری و ترکیبات لیپیدی در اثر انجماد اسپرم تحت تاثیر قرار میگیرند و قدرت باروری کاهش می یابد. در ذخیره سازی اسپرم به صورت مایع یا منجمد، از رقیق کننده استفاده میشود. یکی از دلایل کاهش باروری اسپرم در طول نگهداری در آزمایشگاه، اکسیداسیون اسیدهای چرب غیراشباع در طول زمان نگهداری است. این اسیدهای چرب، فسفولیپیدهای اسپرم را از بین میبرند. با افزودن آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین C,E به اسپرم رقیق شده، اکسیداسیون اسیدهای چرب کاهش یافته و زمان نگهداری اسپرم پرندگان افزایش می یابد. ویتامین E مهم ترین آنتی اکسیدان طبیعی است که همراه همراه آنزیم گلوکاگون و پراکسیداز که دارای سلنیوم است، سلول ها را در برابر صدمات اکسیداتو ناشی از رادیکال های آزاد محافظت میکند. ویتامین C نیز از آنتی اکسیدان های طبیعی موثر جهت جلوگیری از تشکیل رادیکال های آزاد میباشد.
برای لقاح مصنوعی در طیور، لوازم زیر مورد نیاز است
یگ لوله آزمایش شیشه ای یا پلاستیکی برای جمع آوری اسپرم از طیور نر، یک سرنگ مخصوص، یک رابط پلاستیکی، یک لوله شیشه ای باریک با قطر خارجی ۵ سانتی متر و طول ۹ سانتی متر که در نوک سرنگ برای تلقیح استفاده میشود.
برای انجام تلقیح مصنوعی در طیور مراحل زیر اجرا میشود؛
نگهداری پرنده نر درحالی که پاهایش تقریبا زاویهای قائمی با بدنش دارد و با دو یا چند حرکت شکم و پشتش ماساژ داده میشود. این کار باعث تحریک و تورم چین های آلت تناسلی میشود که اغلب برای به جریان انداختن منی کافی خواهد بود.
سپس دستی که پشت را ماساژ میدهد به سمت ناحیه کلواک حرکت میکند، به نحوی که انگشت های شصت و نشانه در جوانب کلواک و کمی جلوتر از مقعد قرار گیرند.
در انتها فشار ملایم جهت بیرون راندن مایع شفاف از میان چین های آلت تناسلی اجرا میشود. این عمل عمدتا برای جمع آوری منی استفاده میشود.
عمل اخذ منی به طور معمول در طول هر ۷ تا ۱۰ روز، سه تا چهار بار تکرار میشود تا از حداکثر تولید منی تمیزی که عاری از اورات و مدفوع باشد، اطمینان حاصل شود.
منی با استفاده از مکنده ای جمع آوری میشود و سپس به داخل آمپولی که حاوی مایع رقیق کننده منی با حرارت ۱۵ درجه سانتی گراد است، انتقال یابد.
حجم و تعداد مناسب اسپرم در هر تلقیح به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
سن طیور نر، سن طیور ماده، تغییرات در افراد تلقیح کننده، فاصله زمانی بین جمع آوری و تلقیح، روش جمع آوری منی و غیره. براساس تحقیقات انجام شده، معمولا استفاده از ۵۰ میلیون سلول باعث موفقیت در باروری میشود، اما به منظور اطمینان بیشتر، معمولا از ۱۰۰ میلیون سلول در هر تلقیح برای مرغ، بوقلمون، قرقاول و بلدرچین استفاده میشود.
تجربیات صنعت پرورش بوقلمون نشان میدهد ک۶ بهتر است در دو مرحله، یعنی هفته قبل از شروع تخم گذاری و همچنین در نیمه دوم دوره تخم گذاری ک۶ باروری در حد کم تری است، از ۲۰۰ میلیون سلول در هر تلقیح استفاده شود. به نظر میرسد که تلقیح مقدار زیادی اسپرم در هفته قبل از شروع تخم گذاری در بوقلمون نقش مهمی در تولید محصول و حفظ درصد بالای باروری در طول دوره تولید داشته باشد. معمولا از هر پرنده نر میتوان ۴ تا ۵ بار در هفته منی گرفت و با استفاده از منی حاصل از هر انزال میتوان ۵ تا ۴۰ پرنده ماده را تلقیح کرد.
برای جمع آوری اسپرم خروس و انجام تلقیح مصنوعی در مرغ، نیاز به دو نفر است. اسپرم و دیگی یک اپراتور برای تحـریک کردن پرنده و کنترل خروج اسپرم. فرد نگهدارنده خروس را به صورت افقی و تقریبا وارونه نگه میدارد، به طوری که سر خروس بین تنه فرد و آرنج او قرار گیرد و پاهای خروس به آسانی حرکت کنند. فرد از دست چپ خود پای خروس را نرم اما محکم در یک نقطه ثابت نگه میدارد و با دست چپ خود پشت خروس را لمس یا نوازش میکند.
همچنین با چهار انگشت و شصت دست، قسمت های کناری بدن حیوانات را لمس میکند. این دست کشیدن باید به طور ثابت و با دقت انجام شود و نباید خیلی سفت باشد. پیش از استفاده از اسپرم خروس ها، توصیه میشود که یک نمونه از اسپرم آن ها گرفته شود و قدرت جنبش و حرکت آن تحت میکروسکوپ بررسی شود، زیرا میزان حرکت اسپرم و با باروری مرتبط است. همچنین، توصیه میشود که قفس نگهداری خروس ها در مجاورت قفس نگهداری مرغ ها قرار گیرد تا فاصله زمانی بین جمع آوری اسپرم و تلقیح کاهش یابد.
برای انجام تلقیح مصنوعی، مرغ باید به گونه ای گرفته شود که سر آن به عقب و پشت آن به سمت جلو باشد.
سپس پاها را گرفته و پرهای دم بالا برده و با فشار آوردن به مقعد، لوله تخم به بیرون کشیده شود. عمل تلقیح مصنوعی به این صورت انجام میشود که دست راست فرد در قسمت بالای مقعد قرار گرفته و انگشتان شصت و اشاره به سمت بیرون نمایان میشوند.
پس از خارج کردن لوله تخم، ماهیچه ها تحریک شده و مانع ورود لوله میشوند که باید با فشار ولی با احتیاط لوله را وارد لوله تخم کنید. هنگامی که اسپرم را به داخل لوله تخم تزریق میکنید، فشار را قطع کنید و مقعد به جایگاه عادی خود برگردد. مقدار اسپرم لازم برای هر تلقیح حدود ۱ سی سی است ولی در برخی از نژادهای سنگین، تا ۵ سی سی توصیه میشود. توجه داشته باشید که کیفیت اسپرم نیز بر موفقیت لقاح مصنوعی در طیور تاثیر گذار است. بهترین روش های تلقیح مصنوعی برای استفاده کردن مرغداران از تخم نطفه دار مرغ و خروس ها و طیور راندمان بالای آنان ، در شرکت رویال طیور انجام می شود .