آموزش و پرورش طاووس و نگهداری و تکثیر از نژاد های آن

یکی از بهترین روش ها برای کسب درآمد پرورش مرغ و طیور کمیاب و نایاب میباشد امروزه پرورش و تکثیر از طاووس ها در کشور ایران و شهر های اصفهان و مازندران و ساری و آمل و بابل و گرگان و تبریز و تهران و شیراز و مشهد و خراسان ، بسیار رونق دارد طاووس ها پرندگانی بی آزار و بزرگ جسه هستند که قابلیت پرواز دارند پرورش و نگه داری و تکثیر از نژاد های طاووس ها به گونه ای میباشد که در وحله اول بایستی مولد خوب و سالم داشته باشیم و سالن سرپوشیده توری مانند داشته باشیم. شغل پرورش طاووس و جوجه کشی از طاووس در ایران از زمان های بسیار دور رواج داشته است و مردمان و پرورش دهندگان بسیاری اقدام به این کار کرده اند .طاووس ها نوعی پرنده میباشد که میتواند در تمامی مناطق ایران پرورش داده شود و زنده بماند . طاووس ها در تمامی شرایط آب و هوایی قابلیت زندگی و پرورش را دارا هستند و میتوانند در سرمای شدید نیز استحکام لازمه را داشته باشند و زنده بمانند این پرندگان زیبا که دارای پر و بالهای بسیار زیبا هستند در بازار های محلی و حیات وحش ها و در کوهستان های بسیار بلند سکونت دارند و میتوانند از تمامی مواد غذایی از قبیل سبزیجات و نهاده ها و میوه جات و صیفی جات  گندم و ذرت و سویا و علف و برگ درختان تغذیه کنند طاووس های نر بسیار زیبا تر و خوشگل تر و مشتری پسند تر از طاووس ها ماده میباشند طاووس های نر در پر های عقب خود دارای کشیدگی های بسیار عریض میباشند و زمانی که پر های پشت خود را باز میکنند بسیار زیباتر و بهشتی تر و چشم نواز تر هم میشوند طاووس های نر در پشت خود که پرهای بسیار طویل و زیبا دارند دارای چشمک هایی که بسیار شبیه چشم انسان میباشند موجود دارند و این آفریده پروردگار یک نوع پرنده بهشتی میباشد و در کتاب های آسمانی بسیاری از طاووس ها به عنواغن پرنده پربرکت یاد شده است طاووس ها به خاطر ظهر و شکل و شمایل بسیار خوشگل و مورد پسندشان از زمان های بسیار قدیم سرزبان های مردمان بوده است به گونه ای که پادشاهان بسیاری این طیور و پرنده کمیاب را در قصر های خود به عنوان تجلی بخش و زیبایی قصر ها و بازدید عموم ، نگهداری میکردند طاووس ها در پر های انتهایی خود دارای رنگ های مختلفی از قبیل رنگ زرد و قرمز و آبی و قهوه ای و بنفش میباشند که به زیبایی آنها می آفزاید .طاووس در واقع نوعی پرنده به حساب می آید که قابلیت کوچ کردن دارد.طاووس ها دارای دم های بسیار طویل میباشند که طول دم هایشان به 2 متر نیز میرسد طاووس در ایران به اسم های زیادی مشهور میباشد که عبارتند از : پرنده بهشتی ، پرنده هزار چشم ، پرنده ماقبل تاریخ ، تمامی این اسم گذاری ها به خاطر دم زیبا و کشده قهوه ای و تیره مانند این پرندگان میباشد. وزن طاووس ها بالغ بر 3.5 کیلوگرم تا 6.5 کیلوگرم با توجه به نر و یا ماده بودن آنها متفاوت میباشد این طاووس ها دارای قد یک متر و 30 سانتی متری تا حدود 2 متر و 20 سانتی متری میباشند که در بین نژآد های مختلف این اعداد متغیر میباشد طاووس ها در سوت زدن و آواز خواندن  مهارت آنچانی ندارند و نمیتوانند آواز بخوانند و صدا های ناهنجاری را از خود در مواقع ضروری در می آورند .

طول عمر طاووس ها 

طاووس ها در واقع نوعی پرنده مهاجر و ییلاق قشلاق کن ،میباشد این گفته یعنی در زمان هایی که هوا سرد میباشد طاووس ها به دنبال مناطق گرم برای زندگی و رشد هستند تا از تخم نطفه دار های خود که در طول سال بین 25 تا 30 عدد میباشد ، جوجه های خود را در بیآورند و بتوانند آنها را بزرگ کنند دلیل عمده کوچ کردن طاووس ها به خاطر رسیدگی و جوجه سازی از تخم های بارور خود میباشد وگرنه آنها در زمان بلوغ خود در مقابل سرما مقاومت خوبی دارند و ومیتوانند زنده بمانند این طاووس ها در 3 سالگی به بلوغ میرسند و میتوانند جفت گیری کرده و تولید مثل انجام دهند اگر طاووس ها از لحاظ تغذیه غنی باشند میتوانند تا 36 سال عمر داشته باشند اما به طور معمول تا 25 سالگی زنده میمانند طول عمر طاووس های نر از طاووس های ماده بیشتر میباشد زیرا طاووس های ماده به خاطر جفت گیری های متعدد و تخم گذاری و تغذیه کمتر عمر کمتری دارا هستند.

انواع طاووس ها و نژاد های آنان

طاووس ها در ایران دارای رنگ ها و بدن ها و شکل و شمایل مختلفی میباشند این طاووس ها به رنگ های سفید و ابلغ و قهوه ای و سبز و خاکستری میباشند که در این بین مشتریان و خواهان طاووس های سفید و ابلغ از همه بیشتر میباشد طاووس ها در نژاد های مختلفی در ایران پرورش داده میشوند این طاووس ها در نژاد های جاوا و اندونزی و ابلغ و سفید و هندی و مصری و شکلاتی ، هستند که بهترین این ها طاووس های هندی و مصری میباشند و بازار کار این نوع از پرنده طاووس بیشتر از سایر طاووس ها میباشد. طاووس های نر ابعاد و بزرگی و وزن بیشتر نسبت به طاووس ها ماده دارند و اغلب در بازار های سیاه طاووس های نر دیده میشوند طاووس نر در بازار ایران قیمت های بسیار بالایی دارد و مردمان این سرزمین از این پرنده برای تجملات و زیبایی باغات و ویلا ها و تالار ها استفاده میکنند. رنگ سبز در طاووس ها به خاطر این میباشد که وقتی روی تخم های خود { برای تامین دما و رطوبت جهت جوجه کشی } می نشینند بتوانند از شر حیوانات وحشی و پرندگان شکارچی دیگر در امان باشند و خود را مخفی کنند رنگ سبز در طاووس ها که اغلب در تمامی طاووس ها مشاهده میشود به جز سفید جهت استتار به کار می رود.

تاریخچه و پیدایش طاووس

یکی از پرندگان بسیار کمیابی که میتوان از آن به درآمد ثابت رسید و سودمند شد پرورش طاووس میباشد این پرنده که خاستگاه آن کشور هندوستان میباشد اولین بار در این کشور دیده شده و تاریخچه این پرنده زیبا مربوط به هند میباشد و اصالت این پرنده نیز مربوط به این کشور میباشد امروزه با توجه به راحت تر شدن جوجه کشی از پرندگان زینتی و تزئینی ، همه پرورش دهندگان به فکر پرورش طاووس های زینتی و گران قیمت میکنند طاووس ها در ایران میتوانند زندگی کنند زیرا آب و هوای کشور ایران بسیار برای رشد و تکثیر طاووس ها مناسب میباشد با بالا رفتن دانش و علم مردمان این سرزمین و بهتر شدن وضعیت دستگاه ها و ماشین های جوجه کشی طیور و طوطی سانان ، طاووس ها به راحتی قابل جوجه کشی شده اند از طاووس ها برای تخم گیری و جوجه درآوری و صادرات مولد و بالغ های این پرندگان به کشورهای سرمایه دار و همسایه بیشتر استفاده میشود صادرات مولد طاووس و جوجه طاووس و یا تخم نطفه دار طاووس در نژاد های مختلف یکی از راه های کسب سود و بهره مندی از پرورش طاووس میباشد . طاووس ها در کشور هندوستان به عنوان اولین پرنده این کشور و نماد سلطنتی و قابل احترام میباشد و نوعی نماد ملیتی این کشور به حساب می آید طاووس ها اولین بار از این کشور به سایر نقاط جهان صادرات شده است کشور هایی مثل عراق و افغانستان و عمان و کویت و سوریه این پرنده را در تعداد کم در اختیار دارند و نمیتوانند به پرورش این پرنده اقدام کنند زیرا این کشور ها بسیار گرم میباشد و طاووس ها به هوای گرم عادت ندارند گرچه تا حدودی قابلیت تحمل گرما را نیز دارند. این پرنده زیبا و بهشتی در کشور هند بسیار محترم و قابل ستایش میباشد به گونه ای که بسیاری افراد این پرنده را پرستش میکنند و از لحاظ معنوی برای بعضی از افراد کشور هند این پرنده اهمیت معنوی و ستایش بسیار بالایی برخوردار است.

نحوه اصولی و روش های مختلف پرورش طاووس در سالن و محیط باز 

امروزه برای پرورش طاووس روش های مختلفی وجود دارند که همگی منسوخ شده و دیگر کارایی لازمه را ندارند پرورش طاووس ها در نژاد های کمیاب بسیار راحت تر از نژاد های شایع میباشد زیرا این نژاد ها دارای تعداد کم هستند و رسیدگی حداکثری به آنها خیلی راحت تر انجام میشود اما با توجه به تعداد زیاد طاووس های شایع و مرسوم در کشور بایستی به همگی آنها رسیدگی شود که این کار به درستی انجام نمیشود در مرحله اول برای پرورش طاووس بایستی محیطی بسیار آمن و بدون سروصدا و عاری از عفونت و باکتری ها و خزندگان مزاحم و پرندگان وحشی داشته باشیم و فراهم نمائیم این محیط بایستی دارای فنس باشد تا طاووس ها نتوانند به راحتی پرواز کرده و دور شوند در مرحله بعد باید محیط نگه داری و زندگی این پرندگان سم پاشی شود تا تمامی بیماری ها و آفات مزاحم از بین بروند و طاووس ها بتوانند رشد کرده و تکثیر داده شده و جوجه های خود را بزرگ کنند در مرحله بعد باید محل استراحت و نشیمنگاه ثابت برای طاووس ها مشخص نمائیم تا در حد امکان این پرندگان در طول شب و ظهر ها با توجه گرمای هوا در سایه بتوانند به ادامه زندگی بپردازند و از گرما و یا سرما تلف نشوند محیط استراحت طاووس ها باید از چوب و الیاف نرم و کاه و دیواره هایی ضخیم جهت تامین گرما در زمستان ساخته شده باشد تا آنها از سرمای زمستان در امان بمانند و زندگی کنند در مرحله بعد باید از آبخوری ها و دان خوری های تمیز و استاندارد و سایز طاووس ها استفاده کنیم و سعی کنیم این کار را مکانیزه انجام دهیم زیرا با ورود شخص پرورش دهنده به محیط زندگی طاووس ها که در طول هفته حداقل یک سری این کار انجام میشود ، طاووس ها دچار استرس میشوند و میترسند و این مورد برای رشد و پرورش و تکثیر این طیور بزرگ جسه کمیاب ، بسیار مضرر میباشد در مرحله بعد باید سقف سالن و دیواره های محیط پرورش به گونه ای باشد که حشرات موذی و مخرب و عامل بیماری نتوانند ورود کنند ورود این پرندگان و ایجاد رعب و وحشت باعث استرس زیاد طاووس ها شده و عامل انتقال بیماری ها و آفات بسیاری به محیط پرورش طاووس ها خواهد شد . در مرحله بعد بایستی مکانی ثابت و راحت و در دسترس برای تخم گذاری طاووس ها فراهم کنیم تا آنها بتوانند در آنجا نشسته و اسراحت کرده و تخم گذاری خود را انجام دهند بهتر است برای راحتی و رعایت اصول جوجه کشی در نگه داری نژاد های مختلف طاووس ها از پارتیشن بندی سالن پرورش استفاده کنیم و نر و ماده های هم نژاد را برای تخم گیری درست و اصولی کنار هم نگه داری کنیم بهتر است از دو عدد ماده برای تخم گذاری کنار یک عدد نر استفاده شود در این صورت نطفه داری تخم های گذاشته شده توسط طاووس های ماده بیشتر هم خواهد بود و درصد بارور شدن و تبدیل شدن آن تخم ها به جوجه نیز بالاتر خواهد رفت بعد از تخم گذاری نیز میتوان آن تخم ها را در داخل دستگاه های جوجه کشی قرار داد و از آنها جوجه دراورد و به فروش رساند. وجود دستگاه جوجه کشی مناسب و محیط پرورش آرام و بدون سروصدا تغذیه مناسب و سالن بروز و مکانیزه و دانش و علم شخص پرورش دهنده از عمده دلایل موفق بودن پرورش طاووس ها میباشد.

کسب سود و درآمد زایی از طاووس ها

با توجه به تخم گذاری های طاووس ها ماده در طول سال که تعدادی مابین 24 تا 36 عدد میباشند میتوان با فروش تخم های نطفه دار طاووس ها به مشتریان و خواهان آن تخم ها به سود خوبی رسید اما بدانید و آگاه باشید که وقتی طاووس ها تخم گذاری میکنند بهتر است آنها را در داخل دستگاه های جوجه کشی گذاشته و بعد از تبدیل شدن به جوجه یکروزه ، آن جوجه های یکروزه را بفروشید زیرا قیمت های چند برابری نسبت به تخم نطفه دار طاووس دارند .اگر سعی شود در جوجه کشی از تخم های نطفه دار طاووس ها از دستگاه های جوجه کشی استفاده شود تخم گذاری طاووس ها نیز بیشتر خواهد شد زیرا وقتی طاووس تخم میگذارد بر روی آن مینشیند و توان خود را برای از تخم درآوردن آنها به کار میبرد و تخم گذاری دیگری نمیکند و به نوعی کرچ میشود این عمل باعث کاهش تخم گذاری طاووس ها میشود اغلب بسیاری از پرورش دهندگان بزرگ و قدیمی در انی کار بر این باور هستند که پرورش طاووس به سبک نوین و با استفاده از دستگاه جوجه کشی بسیار بهتر و کارا تر از روش های قدیمی و سنتی میباشد هم چنین آنها گفته اند که بهترین پرورشگاه های طاووس را میتوان با جفت های نور ماده بسیار کم تعدادی شروع کرد و با جوجه کشی از تخم های نطفه دار خود آنها مزرعه های انبوه تر و تعداد بالاتری را ایجاد کرد . 
طاووس های ماده از 26 ماهگی خود به بلوغ جنسیتی میرسند و قابلیت تخم گذاری دارند طاووس ها نر نیز از 36 ماهگی خود میتوانند جفت گیری کرده و مولد برای خود انتخاب نمایند و جفت خود را انتخاب کنند جفت گیری های طاووس ها از برج 1 هر سال در ایران تا اواسط فصل پاییز و برج های 7 الی 8 ادامه دار میباشد و در این مدت این طاووس ها تخم گذاری و جفت گیری های متعددی با نژاد های مختلف میتوانند انجام دهند . جوجه کشی از پرندگان زینتی و تزئینی کمیاب مثل طاووس از سوددهی و بهره مندی خوبی برخوردار است این موضوع به گونه ای میباشد که تا سال های قبل از 1380 در ایران تمامی مولد ها و تخم ها از خارج کشور واردات میشد اما امروزه ایران به قطب پرورش و صادر کننده مولد طاووس و جوجه طاووس و تخم نطفه دار طاووس هندی و مصری و جاوا و اندونزی و شکلاتی و ابلغ تبدیل شده است جوجه کشی در ایران با استفاده از دستگاه های تمام اتوماتیک مخصوص طاووس انجام میشود این دستگاه ها بسیار هوشمند میباشند و قابلیت تبدیل کردن تخم بارور طاووس به جوجه را به صورت 100 درصدی دارند و بایستی در انجام فرایند این دستگاه دخالت انسان مطرح و عملی نشود و لازم به این کار هم نمیباشد زیرا این دستگاه ها هم دما و رطوبت و هم چرخش و ستر و هچر همزمانی را دارند و تمامی کار ها را خود دستگاه از طریق برد هوشمند انجام میدهد. طاووس ها در انتخاب مولد برای خود بسیار حساس هستند و وقتی انسان یا طاووس دیگری به مولد و همسر خود نزدیک شده یا میخواهد جفت گیری کند پرها و بالهای خود را باز کرده و به نشانه اعتراض با آن طاووس دیگر جنگ کرده و از مولد خود محافظت مینماید. جها آشنایی با انواه نژاد طاووس ها و خرید تخم نطفه دار از وبسایت شرکت رویال طیور بازدید فرمائید.

یکی از نشانه های بلوغ و امکان برای جفت گیری طوطی ها باز شدن پر های عقب طاووس ها میباشد این موضوع در طاووس های نر بسیار مشهود تر میباشد طاووس های نر در فصل جفت گیری پر های خود را میریزند در این مورد بعد از انجام عمل جفت گیری پر های طاووس ها میریزند و در فصل جدید و سال بعد این پر های خاکستری رنگ و سبز رنگ دوباره رشد میکنند طاووس های نر قابلیت جفت گیری با 4 نوع طاووس ماده را در طول روز دارد و انرژی این کار را در بدن خود حس می نماید.طاووس های نر در زمان هایی که می خواهند نظر طاووس ماده را بخود جلب نمایند پر های عقب خود را باز میکنند و می خواهند با طاووس ماده جفت گیری کنند این موضوع یکی از بکر ترین و زیبا ترین صحنه های زندگی طاووس ها بشمار میرود که کمتر کسی این عملیات را به چشم دیده است .

مکان پرورش و بستر نگه داری طاووس ها 

بهترین مکان برای پرورش طاووس ها دارای بستر خاکی و علف زاری مانند ، میباشد این مکان ها باید به گونه باشند که برای راه رفتن و پرش کردن طاووس ها فضای کافی موجود باشد این طاووس ها میتوانند با پرش کردن شادابی و نشاط عضله ها و اندام خویش را بهتر کنند و برای جفت گیری های بیشتر آماده تر شوند هر چقدر محیط پرورش و نگهداری طاووس های نر و ماده بزرگتر باشد آنها بهتر میتوانند زندگی کنند آب و غذای طاووس ها باید به اندازه کافی در سالن پرورش یا محیط پرورش باز موجود باشد قلمرو پرواز کردن هواپیما به دلیل ایجاد استرس و سرو صدای زیاد نباشد. از مهم ترین و تاثیر گذار ترین تغذیه ها و غذا ها در پرورش طاووس میتوان به دانه های روغنی و صدف ها خوراکی و میوه ها و سبزیجات مخصوصا معطر اشاره کرد . بستر نگه داری طاووس هر چقدر خاکی مانند و نرم باشد پاهای طاووس ها کمتر آسیب دیده و عضلات آنها قوی تر خواهند شد زیرا آنها بهتر میتوانند بدوند و راه بروند و پاهای باز تری خواهند داشت .

بیماری های طاووس ها 

عمده بیماری های که طاووس ها را در بر میگیرد میتوانند باعث کم تر شدن قوای جسمانی آنها شده و موجب مرگ طاووس ها شوند بیماری هایی مانند برونشیت و نیوکاسل و ورم غدد و ویروس تانزایایی و کلنی باسیلوس  و کوریزا و مسوم شدن از طریق غذا های مصرف شده ، میتوانند بدترین بیماری برای طاووس ها باشند بیماری های طاووس ها از راه های ذمختلفی وارد بدن انها میشوند این بیماری ها از طریق مجرای تنفسی و غذا ها و باکتری های غذایی و تنفس و پرندگان به بدن طاووس ها دخول میکنند و باعث کاهش سیستم ایمنی بدن آنها شده و تمامی نقاط بدن و اندام های بدن آنها را مورد حجوم قرار میدهند و در اخر اگر رسیدگی به آنها انجام نشوند و درمان نشوند موجب مرگ طاووس ها میشود.